ال کلینیک

رژیم غذایی در عمل جراحی اسلیو

از عوامل مؤثر کاهش وزن در عمل جراحی اسلیو، محدودیت‌های غذایی، تغییرات هورمونی و تخلیه سریع معده می‌باشد.

توجه به تغذیه بیمار قبل از جراحی و پس از آن به جهت حفظ و نگهداری توده عضلانی بدون چربی، در طول دوره کاهش وزن و به حداقل رساندن عوارض جراحی (ریفلاکس یا برگشت غذا، حالت تهوع و اسهال) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رژیم غذایی در عمل اسیلو به دو بخش قبل از جراحی و پس از جراحی طبقه بندی می‌شود.

رژیم غذایی قبل از حراحی:

-بیماران 6-2 هفته قبل از جراحی، تحت رژیم غذایی مشخص قرار می‌گیرند. این سبک از رژیم غذایی لوله گوارش و کبد بیمار را آماده برای جراحی می‌کند و همچنین فرد را برای پذیرش در تغییر شیوه زندگی و نوع رژیم غذایی در طول دوره درمان و پس از آن آماده می‌نماید. به همین لحاظ آمادگی6 هفته‌ای بیشتر تأثیرگذار است.

-غذاهایی که در این دوره 6-2 هفته می‌بایستی بیمار از آن‌ها اجتناب کند یا بسیار محدود استفاده کند عبارتند از:

 -دسرها و شیرینی‌جات

-غذاهای چرب

غذاهای سرخ شده

نوشابه‌های کربناته

الکل

فرآورده‌های شیری پرچرب

شکر و مواد قندی حاوی کربوهیدرات‌های ساده . (در طی این دوران بیماران به استفاده از مواد غذایی زیر توصیه می‌شوند: جو دو سر، ماست، پنیرهای جعبه‌ای کم چرب، میوه‌ها و سبزیجات تازه، گوشت‌های بدون چربی، سفیده پخته تخم مرغ (بدون زرده)، ژله‌های بدون شکر، غلات کامل و مکمل‌های پروتئینی.)

استفاده از سه وعده غذایی کوچک حاوی پروتئین‌های مناسب که دو وعده آن حاوی مکمل‌های پروتئینی و یک وعده شامل سالادهای سبزیجات و یا میوه همراه با گوشت بدون چربی است، توصیه می‌گردد.

-بایستی وعده‌های غذایی در زمان مناسب استفاده شود.

-جویدن صحیح و مناسب غذا و استفاده فراوان از آب و اجتناب از نوشابه‌های کربناته و قهوه و همچنین عدم استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای گیاهی و سنتی یک هفته قبل از جراحی و عدم استفاده از هیچ ماده غذایی هشت ساعت قبل از جراحی از موارد قابل توصیه است.

رژیم غذایی در مرحله بعد از جراحی

مرحله اول – مایعات صاف شده

این مرحله بلافاصله پس از عمل آغاز می‌گردد. با وجودی که بیمار ممکن است حالت تهوع داشته باشد استفاده از مایعات بسیار کم و صاف شده جهت جلوگیری از دهیدراته شدن (کم آبی) بدن توصیه می‌گردد. استفاده از این مایعات تا 48 ساعت ادامه می‌یابد. رژیم غذایی در این مرحله شامل:

آب، چای سبز، آب گوشت یا مرغ بدون چربی و صاف شده، نوشیدنی‌های یخی با شیرینی طبیعی (بدون افزدون شکر)، نوشابه‌های غیر کربناته و نوشابه‌های بدون کافئین؟!! (که در این زمینه هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز می‌باشد).

مایعات در حجم کم و به آهستگی باید مصرف شوند و قبل از احساس پری معده متوقف گردند.

دریافت مایعات فراوان از طریق (نی) می‌تواند منجر به افزایش حجم معده شود.

مرحله دوم – نوشیدنی‌های پروتئینه

در این مرحله که دو هفته پس از جراحی می‌باشد، بیمار هنوز قادر به دریافت غذاهای پوره و یا جامد نمی‌باشد لذا دریافت مایعات حاوی 80-60 گرم پروتئین روزانه توصیه می‌گردد. مایعات توصیه شده در این مرحله عبارتند از:

آب گوشت، چای سبز، آب، آب میوه‌ها و آب سبزیجات بدون نکتار، سوپ صاف شده، سوپ‌های حاوی کرم‌های کم چرب، شیر سویا، شیر سرشیر گرفته شده، ماست کم چرب، ژلاتین‌های بدون شکر و نوشیدنی‌های پروتئینه.

مرحله سوم – غذاهای پوره شده و نرم

این مرحله که 8-3 هفته پس از جراحی شروع می‌شود، استفاده از غذاهای کمکی کودکان و یا پوره و بسیار نرم توصیه می‌گردد. از مصرف غذاهای تکه تکه شده و یا کمی سفت خودداری ‌کنید، زیرا تکه‌های غذا در محل ورودی به ابتدای معده گیر کرده و منجر به دردهای شکمی و حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.

در این دوره استفاده از غذاهایی که کاملاً نرم و آمیخته شده و بافت یکنواختی را دارند توصیه می‌گردد. مواد غذایی توصیه شده در این مرحله شامل:

گوشت ماکیان وگوشت قرمز کاملاً نرم و پوره شده، تن ماهی با مایونز کم چرب، پوره میوه‌ها و سبزیجات بدون پوست، پوره ماهی، مخلوط میوه‌های بدون پوست و پوره شده (موز، هلو و انبه)، سس سیب شیرین نشده و ماست.

استفاده از نوشیدنی‌های پروتئینه در بین سه وعده غذایی توصیه می‌گردد.

مرحله چهارم – غذاهای با بافت نرم

در این مرحله که 12-9 هفته پس از جراحی آغاز می‌شود، بیمار قادر به دریافت غذای نرم می‌باشد. در این مرحله توصیه می‌شود از افزودن شکر و چربی به رژیم غذایی خودداری گردد. مواد غذایی در این مرحله شامل:

پنیرهای جعبه‌ای کم چرب، بلغور جو دو سر، سبزیجات پخته و مخلوطی از سبزیجات نرم، پودینگ‌های بدون شکر، ماهی پخته بدون تیغ، خاگینه، کنسرو میوه‌ها، تکه‌های نرم میوه تازه، کنسرو سبزیجات، غلات در صورت تحمل، قطعات و تکه‌های ترد و نازک گوشت و جایگزین‌های گوشت (تخم مرغ و پنیر).

هر وعده غذایی شامل تکه‌های کوچکی از غذاست که زمان مناسب هر وعده 30 دقیقه بوده و فاصله بین وعده‌ها 5-4 ساعت می‌باشد و بدین ترتیب با تغییر یافتن شیوه دریافت غذا، فرد وارد مرحله جدیدی از زندگی خود می‌شود.

مرحله پنجم – رژیم غذایی نرمال یا معمولی

در این مرحله که 4 ماه پس از جراحی می‌باشد، بیمار تقریباً قادر به تحمل یک رژیم غذایی معمول و نرمال است و در آن استفاده از گوشت‌های بدون چربی، تخم مرغ آب پز، میوه، سبزیجات و غلات توصیه می‌گردد.

برنج، ماکارونی، پاستا یا نان ممکن است هنوز در این مرحله به خوبی تحمل نشوندکه به دلیل مقادیر بالای نشاسته می‌باشد و بهتر است که محدود شوند. در این دوره فرد می‌بایستی 6-5 بار در روز وعده‌های غذایی بسیار کوچک دریافت کند که این وعده‌های غذایی با رعایت فاصله زمانی مناسب و برنامه ریزی شده می‌باشد. کاهش وزن به این علت رخ می‌دهدکه بیمار نمی‌تواند مایعات و جامدات را همزمان با هم مصرف کند.

دریافت وعده‌های کوچک غذا، جویدن مناسب و تشویق بیماران به ادامه رژیم غذایی و مراجعه به مشاور تغذیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

مرحله ششم – رژیم غذایی کامل

این مرحله که 2 سال پس از جراحی می‌باشد مقدار کالری دریافتی فرد به میزان 800-600 کیلو کالری در روز محدود می‌باشد بیشترین کاهش وزن در طی یک سال اول پس از جراحی اتفاق می‌افتد.

بیمارانی که تحت عمل جراحی اسلیو (Sleeve) قرار می‌گیرند از نظر تحمل دریافت غذا در سطوح مختلفی قرار می‌گیرند و با توجه به این تفاوت، اضافه کردن مواد غذایی یا محدود کردن آن‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. قبل و بعد از جراحی رعایت رژیم غذایی مشخص، به کاهش وزن بیشتر بیمار کمک می‌کند و از دوباره وزن گرفتن وی جلوگیری می‌‌نماید. همین طور دیده شده است که مقادیر مناسب کاهش وزن زمانی که دریافت کالری به 1200-1000 کیلو کالری در روز افزایش می‌یابد، اتفاق می‌افتد.

این دسته از افراد که تحت جراحی اسلیو قرار می‌گیرند در طول زندگی خود فقط قادر به دریافت وعده‌های بسیار کوچک غذا می‌باشند و از مصرف غذاهای پر کالری، نوشیدنی‌های کربناته و غیره می‌بایستی جداً خودداری کنند.
 

پروتئین مورد نیاز
 

میزان پروتئین مورد نیاز 80-60 گرم در روز و یا 1/2-5/1 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن ایده‌آل بدن یا 91/0 گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن مناسب بدن می‌باشد.

دریافت 30 گرم پروتئین در هر وعده غذایی توصیه می‌گردد، چون منجر به نگهداری عضلات بدن می‌شود و نقش مهمی در سلامتی و احساس سیری بر عهده دارد.

منابع غذایی پروتئینی با حداقل مقدار کالری شامل مرغ، توفا، شیر بدون سرشیر، لوبیا و کره بادام زمینی می‌باشد.

دکتر احمد نژادرحیم
*فلوشیپ فوق تخصصی جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته
*جراحی چاقی و متابولیک
WhatsApp
اینستاگرام : drahmadnezhadrahim.official@